انرژی سبز چیست

 

انرژی سبز یا انرژی پاک به انرژی‌هایی اطلاق می‌شود که از منابع طبیعی و تجدیدپذیر تولید می‌شوند و اثرات مخرب کمتری بر محیط زیست دارند. این نوع انرژی‌ها در مقایسه با منابع انرژی فسیلی که منابع تجدیدناپذیر هستند، بسیار محبوب و مورد توجه قرار گرفته‌اند.

استفاده از انرژی سبز اهمیت بسیاری از جمله کاهش آلودگی هوا و صرفه‌جویی در مصرف انرژی دارد. با توجه به توسعه تکنولوژی‌ها و افزایش نیاز به انرژی، استفاده از انرژی سبز به عنوان راهکار پایدار و بهینه می‌تواند به تحقق توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست کمک کند.

انرژی خورشیدی 

 

انرژی خورشیدی یکی از مهم‌ترین انرژی‌های سبز و تجدیدپذیر است که از تابش نور و گرمای خورشید برای تولید انرژی الکتریکی و حرارتی استفاده می‌کند. این فناوری از تکنولوژی‌های مبتکرانه استفاده می‌کند و تحت عنوان یکی از منابع انرژی پاک به عنوان راهکار پایدار برای تامین نیازهای انرژی جامعه به شمار می‌آید.

روش‌های تولید انرژی خورشیدی:

 

• پنل‌های خورشیدی (PV): 

 

پنل های خورشیدی از سلول‌های خورشیدی تشکیل شده است که نور خورشید را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کنند. این پنل‌ها بر روی سطح‌های ساختمان‌ها، زمین‌های بزرگ، یا حتی روی خودروها نصب می‌شوند و برق تولید شده به صورت مستقیم یا از طریق شبکه برق استفاده می‌شود.

• گرمای خورشیدی (Solar Thermal): 

 

این روش به جای تولید برق، از انرژی حرارتی خورشید برای گرمایش آب مصرفی، گرمایش فضای داخلی ساختمان‌ها و تولید بخار جهت تولید برق استفاده می‌شود.

 

آیا برق خورشیدی در روزهای ابری و بارانی کار می‌کند؟ حقیقتی که باید بدانید

 

وقتی صحبت از پنل‌های خورشیدی می‌شود، بسیاری تصور می‌کنند که این سیستم‌ها فقط در روزهای آفتابی کار می‌کنند. اما آیا واقعاً در روزهای ابری و بارانی، برق خورشیدی کارایی خود را از دست می‌دهد؟ پاسخ کوتاه این است: خیر، پنل‌های خورشیدی همچنان در هوای ابری و بارانی کار می‌کنند، اما با بازدهی کمتر. در ادامه، جزئیات بیشتری درباره عملکرد این سیستم‌ها در شرایط آب‌وهوایی مختلف ارائه می‌دهیم.

۱. چگونه پنل‌های خورشیدی در روزهای ابری و بارانی برق تولید می‌کنند؟

پنل‌های خورشیدی از نور مرئی خورشید برای تولید برق استفاده می‌کنند، نه از گرمای آن. حتی در روزهای ابری، نور خورشید از میان ابرها عبور می‌کند و به سطح پنل‌ها می‌رسد. به همین دلیل، پنل‌های خورشیدی می‌توانند تا ۱۰ تا ۳۰ درصد از ظرفیت کامل خود را در روزهای ابری و بارانی تولید کنند.

۲. آیا باران تأثیر مثبتی روی عملکرد پنل‌های خورشیدی دارد؟

بله! باران حتی می‌تواند به تمیز شدن سطح پنل‌ها کمک کند. گرد و غبار، آلودگی و ذرات ریز می‌توانند روی پنل‌ها جمع شوند و عملکرد آن‌ها را کاهش دهند. اما باران به شستشوی طبیعی پنل‌ها کمک می‌کند و باعث بهبود جذب نور خورشید در روزهای بعدی می‌شود.

۳. عملکرد پنل‌ها در انواع شرایط آب‌وهوایی

• روزهای نیمه‌ابری: در این شرایط، بازدهی پنل‌ها ممکن است تا ۵۰ درصد کاهش یابد اما همچنان برق تولید می‌شود.
• هوای مه‌آلود یا بارانی: مه یا باران سنگین می‌تواند میزان نور دریافتی را کاهش دهد، اما بازدهی به طور معمول ۱۰ تا ۲۰ درصد ظرفیت اسمی خواهد بود.
• مناطقی با آب‌وهوای متغیر: شهرهایی که اغلب ابری هستند (مانند برخی از مناطق شمالی ایران) همچنان برای استفاده از انرژی خورشیدی مناسب‌اند، اما بهتر است از پنل‌های با فناوری N-Type و TOPCon که کارایی بالاتری در نور کم دارند، استفاده شود.

۴. روش‌های افزایش بازدهی پنل‌های خورشیدی در هوای ابری

1. استفاده از پنل‌های با راندمان بالا
2. نصب زاویه مناسب برای دریافت حداکثری نور خورشید
3. استفاده از سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی (باتری خورشیدی) برای استفاده از برق در زمان‌های کم‌نور

برق خورشیدی حتی در روزهای ابری و بارانی همچنان کارایی دارد، اما میزان تولید آن کاهش می‌یابد. برای مناطقی با هوای متغیر، استفاده از پنل‌های با بازدهی بالا و ترکیب آن‌ها با باتری‌های ذخیره‌ساز انرژی، راه‌حلی ایده‌آل برای تأمین برق پایدار است.

به طور کلی برای سرمایه گذاری در نیروگاه خورشیدی می توان به 5 روش زیر اقدام کرد:

1. در صنایع با دیماند بالای 1 مگاوات (ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان)

مطابق این ماده واحدهای صنعتی با قدرت مصرفی بیش از یک مگاوات مکلف هستند از سال 1402 سالانه 1% تا سال پنجم حداقل به میزان 5% از برق مصرفی خود را از طریق احداث نیروگاه های تجدیدپذیر تامین نمایند .

2. احداث نیروگاه تجدیدپذیر با استفاده از ساز و کار تهاتر انرژی صنایع (خودتامین)

ناترازی برق و گاز ایجاد شده طی سال های اخیر صنعتگران را در فصول گرم و سرد سال با چالش جدی مواجه نموده است. از این رو وزارت نیرو جهت رفع این چالش از طریق مشارکت صنایع پر مصرف در احداث نیروگاه های تجدیدپذیر اقدام به تهاتر برق تولیدی از این قبیل نیروگاه ها نموده است مطابق مصوبه شماره 1401/35078/20/100 مورخ 1401/04/11 وزارت نیرو صنایعی که اقدام به احداث نیروگاه تجدیدپذیر در هر نقطه از کشور نمایند، به میزان برق تولیدی نیروگاه،(در بازه زمانی 8 تا 24 ساعت) بنا به درخواست صنعت، برق هموار در نقطه مصرف دریافت خواهند کرد که این برق مشمول قطع و محدودیت شبکه نخواهد شد.

3. احداث نیروگاه تجدیدپذیر جهت تامین برق مراکز استخراج رمز ارز

با توجه به ابلاغ قانونی در خصوص برق مصرفی رمز ارزها، این مصرف کنندگان می توانند برق مورد نیاز خود را یا از طریق احداث نیروگاه های خورشیدی و یا از طریق تابلوی سبز بورس تهییه نمایند.

4. احداث نیروگاه تجدیدپذیر جهت عرضه برق در تابلوی سبز بورس انرژی

متقاضیان احداث نیروگاه تجدیدپذیر می توانند مطابق با دستورالعمل ” عرضه و تبادل برق تجدیدپذیر در بورس انرژی” ضوابط و مقررات تعیین شده، تمام یا بخشی از برق تولیدی خود را در تابلوی سبز بورس انرژی به صورت فیزیکی عرضه نمایند. ساز و کار تعیین نرخ فروش برق در بورس انرژی بر مبنای عرضه و تقاضا می باشد که متقاضیان آن صنایع مشمول ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان، مراکز استخراج رمز دارایی ها و دستگاه های اجرایی مجاز به خرید برق مورد نیاز خود از این بازار و بهره مندی از مزایای آن از جمله معافیت اعمال برنامه های مدیریت مصرف وزارت نیرو می باشند.

5. احداث نیروگاه خورشیدی در شهرک های تخصصی خورشیدی

متقاضیان حقیقی و حقوقی دارای زمین شخصی یا دارای زمین در شهرک های صنعتی می توانند بر اساس آیین نامه اجرایی ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی (مصوب هیئت وزیران به شماره 153440/ت52375هـ مورخ 1394/11/14) اقدام به احداث نیروگاه خورشیدی تا ظرفیت حداکثر 3 مگاوات نمایند.
مدت قرارداد خرید تضمینی برق این نوع نیروگاه ها 20 ساله و با نرخ ابلاغی که مشمول تعدیل نیز می گردد، خریداری خواهد شد.

6. صادرات برق تجدیدپذیر

یکی دیگر از روش های سرمایه گذاری در نیروگاه خورشیدی، صادرات برق تجدیدپذیر به کشورهای همجوار است.

انواع قراردادهای خرید و فروش برق

احداث نیروگاه خورشیدی با استفاده از ظرفیت ماده 12 قانون رفع موانع تولید

مطابق ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، دولت مکلف است به سرمایه گذارانی که کالا یا خدمات ارائه شده آنها منجر به صرفه جویی سوخت می گردد، میزان سوخت صرفه جویی شده را تا سقف اصل و سود سرمایه گذاری پرداخت نماید.
بر همین اساس مصوبه شماره 17196 مورخ 1401/01/20 از شورای اقتصاد جهت احداث 4000 مگاوات نیروگاه خورشیدی دریافت گردید که مطابق آن سرمایه گذاران حقوقی پس از ارزیابی کیفی در فرآیند مناقصه ای وارد می شوند که سقف نرخ آن 6/9 سنت دلار به ازای هر کیلووات ساعت می باشد که برای مدت 6 سال به سرمایه گذاران پرداخت می گردد. در صورت درخواست سرمایه گذار، امکان دریافت کل ارزش سوخت صرفه جویی شده طی مدت 4 سال در ازای ارائه تضامین لازم امکان پذیر می باشد. پس از طی دوره شش ساله، سرمایه گذار می تواند از برق تولیدی خود مطابق مقررات جاری وزارت نیرو منتفع گردد.

قرادادهای خرید تضمینی

در این حالت سرمایه گذاران در حوزه تولید برق می توانند برق تولیدی نیروگاه خود را از طریق این بند قانونی و با عقد قرارداد ریالی به مدت 20 سال فروش نمایند .

نوع قرارداد	مزایا	چالش ها	مناسب چه کسانی است؟
فروش برق به وزارت نیرو ماده 61	1.      اطمینان خاطر سرمایه گذاران از خرید  برق تولیدی ب مدت 20 سال 2.      تعدیل سالیانه  نرخ خرید  تضمینی برق متناسب با تورم و شاخص های اقتصادی ابتدای سال 3.      امکان عرضه  تا100 درصد  برق قابل تولید  به صورت عرضه فیزیکی/ گواهی تولید برق تجدید پذیر در بورس انرژی  پس از طی مراحل اخذ مجوز از ساتبا 4.      اختصاص زمین منابع طبیعی در صورت داشتن شرایط مورد 3 برای ظرفیت بالای 3 مگاوات	1.      فروش تضمینی به نرخ ریالی( البته قسمت عمده با نرخ تعدیل پوشش داده می شود.) 2.      ارزیابی توانایی متقاضی برای سرمایه گذاری توسط ساتبا	1.      مناسب افراد حقیقی 2.      شرکت های با دیماند پایین زیر 3 مگاوات 3.      شرکت های مستقر در در شهرک تخصصی خورشیدی، شهرک های صنعتی و زمین های شخصی
فروش برق به وزارت نیرو ماده 12	1.      فروش تضمینی به صورت ارزی 2.      تضمین بازگشت سرمایه تا 5 سال 3.      با توجه به موارد 1 و 2 امکان دریافت تسهیلات ارزی بیشتر است. 4.      اختصاص زمین منابع طبیعی	1.      استفاده از این روش منوط به اخذ مجوز ساتبا  از شورای اقتصاد 2.       این نوع سرمایه گذاری نرخ تعدیل ندارد 3.      اخذ تضامین متعدد در مراحل برگزاری مناقصه، عقد قرارداد خرید تضمینی، احداث، بهره برداری و حسن انجام کار 4.      ارزیابی توانایی متقاضی برای سرمایه گذاری توسط ساتبا	1.      شرکت های حقوقی با توانایی بالای سرمایه گذاری

 

نتیجه گیری

استفاده از انرژی های پاک همچون نیروگاه های خورشیدی به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و وابستگی کمتر به سوخت های فسیلی، مزایای قابل توجهی دارند. از سویی با توجه به قوانین موجود، استفاده از نیروگاه خورشیدی برای صنایع به یک فرصت عالی برای سرمایه گذاری تبدیل شده است.

انرژی خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی پاک و البته پایدار، نقش مهمی در سال های آینده خواهد داشت.

ما در شرکت حریر سازان کلیه خدمات احداث نیروگاه خورشیدی از خدمات فنی مهندسی تا تامین تجهیزات و اجرای پروژه با شما هستیم. برای مشاوره تخصصی با ما تماس بگیرید.

قیمت خرید برق خورشیدی ۱۴۰۴/ هزینه‌های احداث و درآمد‌ها

سرویس انرژی های تجدیدپذیر برق نیوز: پس از ابلاغیه‌ای که محرابیان در آذرماه سال ۱۴۰۲ ابلاغ کرد، حالا نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر از سوی وزیر نیرو اعلام شد.

نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر طوری تعیین شده که با دلار ۱۰۰ هزارتومانی بازگشت سرمایه ۴ ساله‌ای برای نیروگاه‌های خورشیدی در پی داشته باشد. در این مدل خرید تضمینی، خرید برق به مدت ۲۰ سال بوده و هر ساله با نرخ تورم تعدیل خواهد شد و درآمد نیروگاه‌ها متناسب با تورم کشور افزایش خواهد یافت.

روش‌های مختلفی برای فروش برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر پیش بینی شده است که فروش ریالی ۲۰ ساله (ماده ۶۱)، فروش ارزی ۶ ساله (ماده ۱۲) و فروش در تابلوسبز بورس انرژی از مهمترین آنهاست. این ابلاغیه برای نیروگاه‌هایی است که قرارداد آنها فروش ریالی ۲۰ ساله (ماده ۶۱) هستند.

نرخ‌های جدید خرید برق نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در جدول زیر قابل مشاهده است:

دانلود فایل کامل ابلاغیه نرخ های جدید خرید تضمین برق نیروگاههای تجدیدپذیر

با توجه کاهش قابل توجه قیمت پنل‌های خورشیدی در یکسال گذشته، احداث نیروگاه‌های خورشیدی اقتصادی‌تر شده و در خیلی از شهر‌های کشور که پتانسیل تابشی بهتری دارد با نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر بازگشت سرمایه به زیر چهار سال رسیده است. در جدول زیر هزینه و درآمد انواع نیروگاه از 5 کیلوواتی تا 10 مگاواتی مشخص شده است.

 

ظرفیت نیروگاه	هزینه احداث با تجهیزات خارجی	نوع قرارداد	درامد سالانه با تابش و دمای متوسط	زمین مورد نیاز	اخذ مجوز	زمان احداث	محل اخذ مجوز	شرایط
5 کیلووات	180 میلیون تومان	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	42 میلیون تومان	40-50 مترمربع	دو هفته	سه روز	شرکت توزیع برق شهرستان	انشعاب برق (کنتور) و زمین داشته باشید
10 کیلوواتی	350 تا 380 میلیون تومان	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	85 میلیون تومان	80-100 مترمریع	دو هفته	چهار روز	شرکت توزیع برق شهرستان	انشعاب برق (کنتور) و زمین داشته باشید
20 کیلوواتی	650 تا 750 میلیون تومان	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	170 میلیون تومان	حدودا 200 مترمریع	دو هفته	یک هفته	شرکت توزیع برق شهرستان	انشعاب برق (کنتور) و زمین داشته باشید
50 کیلوواتی	1.5 میلیارد تومان	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	350 میلیون تومان	حدودا 500 مترمریع	یکماه	دو هفته	شرکت توزیع برق شهرستان	انشعاب برق (کنتور) و زمین داشته باشید
100 کیلوواتی	3 میلیارد تومان	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	700 میلیون تومان	حدودا 1200 مترمریع	یکماه	یکماه	شرکت توزیع برق شهرستان	انشعاب برق (کنتور) و زمین داشته باشید
		عرضه در تابلو سبز بورس انرژی	760 میلیون تومان
200 کیلوواتی	6 میلیارد تومان	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	1.4 میلیارد تومان	حدودا 2500 مترمریع	یکماه	یکماه	شرکت توزیع برق شهرستان	انشعاب برق (کنتور) و زمین داشته باشید
		عرضه در تابلو سبز بورس انرژی	1.52 میلیارد تومان
500 کیلوواتی	210 هزار دلار	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	سالانه 3.5 میلیارد تومان	حدودا 7000 مترمریع	چهار ماه	سه ماه	ساتبا	زمین میدهند قرارداد ارزی یا ریالی بسته میشود
		ماده 12 (قرارداد 6 ساله بصورت ارزی)	سالانه 55 هزار دلار
		عرضه در تابلو سبز بورس انرژی	سالانه 3.8 میلیارد تومان
1 مگاوات	410 هزار دلار	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	سالانه 7 میلیارد تومان	حدودا 1.5 هکتار	چهار ماه	چهار ماه	ساتبا	زمین میدهند قرارداد ارزی یا ریالی بسته میشود
		ماده 12 (قرارداد 6 ساله بصورت ارزی)	سالانه حدودا 100 هزار دلار
		عرضه در تابلو سبز بورس انرژی	سالانه 7.6 میلیارد تومان
5 مگاوات	2 میلیون دلار	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	سالانه 30 میلیارد تومان	حدودا 7.5 هکتار	چهار ماه	شش ماه	ساتبا	زمین میدهند قرارداد ارزی یا ریالی بسته میشود
		ماده 12 (قرارداد 6 ساله بصورت ارزی)	سالانه 500 هزار دلار
		عرضه در تابلو سبز بورس انرژی	سالانه 38 میلیارد تومان
10 مگاوات	4 میلیون دلار	ماده 61 (قرارداد 20 ساله بصورت ریالی)	سالانه 60 میلیارد تومان	حدودا 15 هکتار	چهار ماه	شش ماه	ساتبا	زمین میدهند قرارداد ارزی یا ریالی بسته میشود
		ماده 12 (قرارداد 6 ساله بصورت ارزی)	سالانه 1 میلیون دلار
		عرضه در تابلو سبز بورس انرژی	سالانه 76 میلیارد تومان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

توضیحات جدول فوق :

1. درآمد بر اساس تابش متوسط ۶ ساعت ماکزیموم، راندمان ۸۰ درصد و دمای متوسط لحاظ شده است. بدیهی است در شهر‌هایی که تابش بالاتر است درامد هم افزایش خواهد یافت (نیمی از شهر‌های ایران تابش بالاتر از ۶ دارند). هرچه هوا خنکتر باشد راندمان نیروگاه و درامد نیروگاه بالاتر خواهد بود.
2. هزینه‌های احداث نیروگاه بر اساس دلار ۷۲ هزار تومانی سامانه ETS (نرخ ارز گمرکی) و دلار آزاد ۱۰۰ هزارتومانی و در زمان تنظیم خبر (فرودین ۱۴۰۴) برآورد شده است. 
3. در نیروگاه‌های بزرگ هزینه‌ها بر اساس استفاده پنل‌های خورشیدی راندمان بالای چینی، اینورتر خارجی، استراکچر زاویه ثابت و هزینه‌های اتصال به شبکه (برای نیروگاه‌های بالای ۲۰۰ کیلووات) محاسبه شده است.
4. در قرارداد ۲۰ ساله ریالی (ماده ۶۱) درآمد‌ها برای سال اول ذکر شده است. هر سال با تورم درآمد افزایش می‌یابد.
5. در مدل عرضه در بورس انرژی، بر اساس تجربیات سال گذشته و امسال، متوسط فروش برق در بورس (تابلو سبز) برای اسفند ۱۴۰۳ حدودا ۴۳۵۰ تومان خواهد بود. سال جدید درآمد با تورم افرایش می‌یابد. نیروگاه‌های بالای ۱۰۰ کیلووات می‌توانند برق خود را تابلوسبز عرضه کنند.
6. در مدل خرید برق بر اساس ماده ۱۲ (خرید ارزی ۶ ساله) بعد از شش سال؛ مالک نیروگاه می‌تواند برق خود را در تابلوسبز یا صادرات یا ماینر یا قرارداد مستقیم با صنایع و... بفروشد که در همه حالت‌ها باز هم قیمت فروش برق احتمالا از حدودا ۷ سنت (هر کیلووات ساعت) کمتر نخواهد شد.
7. دولت به ازای هر مگاوات ۱.۵ هکتار زمین می‌دهد. برای نیروگاه‌های بالای ۲۰۰ کیلووات می‌توانید درخواست زمین بدهید.
8. قیمت خرید برق از طریق ماده ۱۲ (خرید ارزی ۶ ساله) هر کیلووات ساعت حداکثر ۶.۹ سنت دلار است. معمولا بین ۶ تا ۶.۹ سنت بر اساس مناقصه قیمت‌ها تعیین می‌شود.
9. در صورت استفاده از استراکچر متحرک هزینه نیروگاه حدودا ۱۰ درصد افزایش می‌باید و به همین میزان هم درامد افزایش خواهد یافت.
10. پنل‌های دوطرفه حدودا ۳ تا ۵ درصد گرانتر هستند ولی بین ۵ تا ۸ درصد در زمین‌های عادی به تولید اضافه می‌کنند. نیروگاه‌ها ۳۰ سال عمر دارند و پنل ۲۵ سال گارانتی عملکرد دارد.